Blog

In 2019 startte we bij TFM met de eerste race drone testen. Het vliegen met race drones door poortjes werd gecombineerd met het andere vliegverkeer als proefproject. Deze testen liepen verder in 2020 waarbij we in onderling overleg met de aanwezigen verdere aanpassingen deden en afspraken maakte.

Het resultaat van alle ideeën en proeftesten die we de voorbije 2 jaar getoetst hebben aan realiteit hebben we in dit artikel neergeschreven zodat er duidelijkheid is over wat wel en wat niet kan. We willen echter de situatie steeds blijven evalueren en aanpassen waar nodig in samenspraak met alle aanwezige leden op het terrein. Heb je opmerkingen of vragen, stel ze gerust zodat we beter begrijpen hoe ieder zich veilig en comfortabel kan voelen met het gemixt verkeer.

Als er nieuwe inzichten boven komen willen we dit artikel updaten als info- en afspraken bron.

1. Intro

Drone racen is een groeiende en uitdagende tak van onze hobby. Verschillende bestaande en ook nieuwe leden geven aan van hier geïnteresseerd in te zijn.

We hebben een mooi en groot vliegterrein, waarbinnen er voldoende ruimte zou moeten zijn om op een veilige manier race drones en het andere vliegverkeer samen te laten vliegen. Drone racen is een groeiende tak van onze hobby, en hiermee kan de club aanvullend nieuwe leden aantrekken, zowel jong als oud. De interesse binnen de club werd ook duidelijk tijdens het indoor vliegen (eind 2019) waar we in totaal een 10-tal FPV micro-drone vliegers binnen de club konden tellen. Het aanbod van clubs waar drone racen veilig kan of mag gebeuren is echter niet zo hoog in onze omstreken. Het bestuur heeft dan ook besloten om in samenspraak met zijn leden een aanbod voor drone racen te voorzien.

2. Het doel van dit artikel

Dit artikel vat de afspraken en regels samen die het mogelijk en veilig moet maken om vliegtuigen en race drones samen te laten vliegen. Dit steeds in overleg en met respect voor elkaars hobby. Net zoals ons vliegreglement is essentieel dat ieder clublid deze informatie kent.

Kort samengevat, willen we in dit artikel:

• Alle leden te informeren.
• Een goed concept bedenken en documenteren voor het ondersteunen van drone racen in onze club.
• Veiligheidsafspraken toelichten.
• Afspraken te maken aangaande de terrein-indeling.
• Allerhande andere afspraken die nodig blijken, beschrijven en updaten wanneer nodig.

3. Algemene aandachtspunten

Veiligheid op de eerste plaats: Race drones zijn gevaarlijk voor zowel de piloten als bijstaanders, maar dat zijn vliegtuigen, helicoptors, en andere birds ook, daar is dus geen verschil. Er komt natuurlijk wel een risico element bij. Hierbij is het belangrijk dat iedereen de veligheidsregels begrijpt en ieder zich voldoende comfortabel kan voelen bij het uitoefenen van zijn hobby.

Communicatie onder alle piloten is key: In het verdere voorstel worden de race drone piloten en niet drone piloten bewust bij elkaar in de piloten cirkel gezet. Dit is belangrijk om vlot te kunnen praten. Dit is essentieel bij gevaar en bij melding van mensen op de piste. Zo kan bv ook het drone racen eenvoudig gepauzeerd worden bij speciale vluchten of bepaalde beginners vluchten op de hoofdpiste of in de heli-cirkel. Dit kan dan heel eenvoudig gebeuren in onderling overleg in de piloten cirkel.

Samen vliegen maar toch apart: Race drone piloten beleven hun sport op een andere manier dan de typische vliegtuig piloot. Het drone racen is een sport waar vaak continue word gevlogen (wel met max 4 piloten tegelijkertijd) en waar men zich in een zeteltje installeert om verschillende praktische redenen. Afwisselen en wachten met al het ander vliegverkeer is in de praktijk geen wenselijke situatie.

Daarom, en natuurlijk ook omwille van de poortjes, is het belangrijk dat er 2 aparte zones zijn en dat het kruisen van vlieglijnen tot een minimum word beperkt. Kruisende vlieglijnen helemaal voorkomen gaat natuurlijk niet, maar dat is vandaag ook zo als we met meerdere vliegtuigen samen vliegen, dat geeft op zich ook weinig problemen. Daarnaast zijn de drones relatief klein.

Racedrones belanden ook vaker op de grond en moeten al eens opgehaald worden. Ook hier willen we zoveel mogelijk rondgeloop op de hoofdpiste vermijden door te werken met een beginners zone.

3. De terrein indeling voor de race drones

Bij TFM zijn er 2 periodes die relevant en verschillende zijn vanuit het drone racen en het terrein dat we willen gebruiken hiervoor. Er is de periode VOOR dat de boer komt hooien en die ERNA.

VOOR het hooien wil de club zoveel mogelijk van het terrein (behalve wat officieel is ingetekend als hoofd en nood pistes) in hoog gras laten staan. We houden er rekening mee dat extra gras afrijden tijd vraag en ook extra kosten aan de grasmachine en benzine. Het is beter extra kosten en tijd te vermijden als dat mogelijk is. We beschouwen het hooi ook als een locale win-win voor de boer en club.

Na het hooien, dat typisch gebeurt ergens in juli-aug, hebben we meer vrijheid voor een race parkoers te bouwen waar het hoge gras was. We kunnen NA het hooien dus vrijer het gras afdoen en eventueel een 2de race-parkoer uitwerken in het najaar als we dat zouden willen.

De volgende terreinindeling op bases van 2 zones heeft als doel een veilig en voldoende interessant drone parkoer mogelijk te maken zonder veel extra gras af te moeten doen. De blauwe zone is de beginners zone. De roze mag gebruikt worden door ervaren piloten die bewezen hebben hun drone goed onder controle te hebben. De grenslijnen geven aan waarbinnen de drones mogen vliegen.

Binnen de blauwe en roze drone zones gelden de volgende regels:

• Hoogte beperking: In de blauwe zone mag je niet hoger vliegen dan +- 5 meter. Wil je hoger vliegen ga je in het luchtruim waar dat ook mag voor vliegtuigen.
• Zitplaats: De drone-piloten zitten in de blauwe ovaal aan de pilotencirkel, en kunnen op die manier eenvoudig communiceren met de andere vliegeniers.
• Opstijgen en landen: De blauwe ronde volle ovaal is waar drones moeten opstijgen en landen. Dit moet voldoende ver van de piloten gebeuren voor de veiligheid en om geen storingen op video beelden te hebben van piloten die in de box klaar zitten.
• Veiligheidsbuffer tov de hoofdpiste: De blauwe en roze zone blijft 1 a 2 meter van de hoofdpiste af als veiligheidsbuffer. Als er mensen op de piste hun vliegtuig willen gaan halen kan dit veilig gebeuren zonder dat de drones moeten stoppen of een gevaar vormen. Ook moet er op dat moment tegen de dronepiloten gezegd worden dat er iemand op de hoofdpiste gaat, zodat ze bv rustiger vliegen bij de rand of eventueel stoppen of nog niet opstijgen.
• Veilig parkoers: Het race parkoer moet zo worden opgebouwd dat er geen snelle en rechte vluchtlijnen richting pilotencirkel gaan. Daarnaast word er vooral een technisch parkoer uitgewerkt met veel bochten en relatief kleine gates van 1,5×1,5×1,5m. Het idee is om met een aantal ‘goedgekeurde’ parkoers te werken die een aantal variaties toelaten.
• De heli cirkel blijft beschikbaar waarvoor deze bedoeld was voor leden die ervan gebruik willen maken. De eventuele poortjes in deze cirkel kunnen dan even weggezet worden.
• Afsluiting wandelweg naar de noodpiste: Als er droneracers actief zijn is het om veiligheidsredenen verboden om de wandelweg rechts te nemen die naar de noodpiste gaat voor alle leden. Iedereen volgt het pad links die uitkomt bij de hoofdpiste en de pilotencirkel. Het parkeren van vliegtuigen op de noodpiste is ook niet toegestaan gezien het risico op schade van het vliegtuig te hoog is.
• Alternatieve startbox: Voor de vliegtuigen op brandstof word een nieuwe startbox (geel) voorzien links van de weg aan de piloten cirkel. Vliegtuigen kunnen daar veilig opstarten.

5. Regels waaraan drone piloten moeten voldoen

De volgende opsomming is bedoeld om enkele belangrijke elementen op te sommen, zonder de bedoeling om ten alle tijde volledig te zijn.

• Goedkeuring om te vliegen: Iedere nieuwe dronepiloot moet van het bestuur een goedkeuring krijgen op basis van zijn skills en zijn gebruikte drone. Hij moet dit artikel goed kennen en opvolgen.

• Veilig opstarten met drone racen doe je best door eerst veel te oefenen op een PC simulator waar je je afstandsbediening op kan aansluiten. Daarna stap je best over naar FPV micro en mini drones die je ook indoor of eventueel ook in je eigen tuin kan vliegen als dat mag. Als je dit voldoende onder de knie heb kan je stilaan beginnen te oefenen op een groter buitenparkoers met poortjes. Op een standaard race-drone formaat (typisch 5inch), start je eerst met 3S batterijen, en als je dit onder controle hebt mag je na overleg naar 4S gaan. Zeer ervaren piloten mogen naar 6S gaan, na onderling overleg, en na het bewijzen van hun vliegvaardigheden.

• Brevet: Een A-brevet is minimum vereist voordat je mag starten met drone racen op een outdoor parkoers. De bedoeling is dat je hier zo snel mogelijk werk van maakt en dit in het eerste jaar van je lidmaatschap.

• Max aantal piloten dat tegelijk mag vliegen is 4. Dit is de standaard regel. Hierbij worden er 4 video-kanalen vastgelegd waarop je mag vliegen. Andere video kanalen mogen niet gebruikt worden. In de praktijk zal er tussen de aanwezige piloten afgewisseld worden, zijn we bv met 4 aanwezig, dan vliegen we meestal maximum met 2 tegelijkertijd.

• Gebruik je electronica binnen de EU regelgeving: Gebruik max 25mW voor je videobeeld, en gebruik geen EU-verboden frequentie kanalen. Iedere drone piloot moet weten hoe hij zijn video instellingen kan wijzigen op het terrein, anders kan je niet vliegen. Het is belangrijk te weten dat de populaire Raceband frequenties niet allemaal gebruikt mogen worden in de EU, enkel R3-4-5-6 zijn toegelaten. Daarom werken we met de F-band op frequencies F1-F3-F5-F7 als we met 4 piloten samen of afwisselend willen vliegen. F8 is een niet toegelaten frequency.

Eventuele bijkomende veiligheidsregels en afspraken worden op het terrein toegelicht vooraleer je mag starten.

4. Een voorbeeld parkoer van de 2020 proeftesten.

De volgende demo schetst een beeld van hoe we in 2020 al verschillende keren samen hebben gevlogen in overleg met het andere vliegverkeer op basis van bovenstaande afspraken.

Proef parkoers 1 – VOOR het HOOIEN

Proef Parkoers 2 – NA het HOOIEN

In 2020 werd het hoge gras afgedaan midden juli. Daarna kunnen we de beginners-zone inzetten voor een volwaardig parkoers, en is het niet meer nodig de expert zone te gebruiken.